Trang bị kỹ năng thiết kế thi công đường sắt tốc độ cao là yếu tố then chốt giúp sinh viên trở thành kỹ sư giỏi, đáp ứng yêu cầu các dự án hạ tầng hiện đại
Trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh đầu tư vào các dự án đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị, yêu cầu đối với nguồn nhân lực ngành đường sắt ngày càng cao, không chỉ về kiến thức lý thuyết mà còn về kỹ năng thiết kế thi công đường sắt. Đối với sinh viên theo học ngành đường sắt, đặc biệt là những bạn định hướng trở thành kỹ sư đường sắt tốc độ cao, việc sớm trang bị đầy đủ các kỹ năng chuyên môn là yếu tố quyết định năng lực nghề nghiệp và khả năng cạnh tranh trên thị trường lao động.
Vậy sinh viên ngành đường sắt cần những kỹ năng thiết kế và thi công nào để đáp ứng yêu cầu thực tế của các dự án hiện đại?
Khác với các công trình xây dựng dân dụng thông thường, đường sắt là hệ thống hạ tầng kỹ thuật đặc thù, yêu cầu độ chính xác cao, tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt và sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều chuyên ngành. Do đó, kỹ năng thiết kế thi công đường sắt không chỉ là kỹ năng chuyên môn, mà còn là năng lực tổng hợp giữa tư duy kỹ thuật, khả năng phân tích và kinh nghiệm thực tế.
Đối với kỹ sư đường sắt tốc độ cao, những kỹ năng này càng trở nên quan trọng bởi tốc độ khai thác lớn, tải trọng cao và yêu cầu vận hành liên tục trong thời gian dài.
Sinh viên ngành xây dựng đường sắt tốc độ cao cần thành thạo việc:
Đọc hiểu bản vẽ bình đồ, trắc dọc, trắc ngang tuyến
Phân tích các thông số kỹ thuật của nền đường, ray, cầu, hầm
Hiểu rõ mối liên hệ giữa các hạng mục trong tổng thể tuyến đường sắt
Đây là kỹ năng cơ bản nhưng mang tính quyết định, giúp sinh viên chuyển hóa kiến thức lý thuyết thành giải pháp kỹ thuật trong thực tế thi công.
Thiết kế hình học là “xương sống” của mọi tuyến đường sắt. Sinh viên cần nắm vững:
Nguyên tắc thiết kế tuyến thẳng, đường cong, siêu cao
Tính toán bán kính cong phù hợp với tốc độ khai thác
Bố trí tuyến đảm bảo an toàn, êm thuận và hiệu quả kinh tế
Đối với đường sắt tốc độ cao, yêu cầu về độ chính xác hình học càng khắt khe, đòi hỏi sinh viên có tư duy toán – kỹ thuật tốt và khả năng sử dụng phần mềm chuyên ngành.
Một trong những kỹ năng thiết kế thi công đường sắt quan trọng là hiểu rõ kết cấu nền – ray, bao gồm:
Thiết kế nền đường trên các điều kiện địa chất khác nhau
Lựa chọn kết cấu ray, tà vẹt, ballast hoặc slab track
Thiết kế hệ thống thoát nước, chống lún, chống rung
Kỹ năng này giúp sinh viên tiếp cận sâu hơn với thực tế thi công và bảo trì đường sắt sau khi đưa vào khai thác.
Thi công đường sắt là quá trình phức tạp, đòi hỏi kỹ sư phải có khả năng tổ chức và kiểm soát công việc tốt. Sinh viên cần rèn luyện:
Kỹ năng lập biện pháp thi công
Quản lý tiến độ, chất lượng và an toàn lao động
Phối hợp giữa các đội thi công nền đường, cầu hầm, lắp đặt ray
Đây là nhóm kỹ năng giúp sinh viên nhanh chóng thích nghi khi làm việc tại công trường, đặc biệt trong các dự án đường sắt quy mô lớn.
Trong xu thế chuyển đổi số, kỹ sư đường sắt tốc độ cao cần thành thạo các công cụ hỗ trợ thiết kế và quản lý dự án như:
AutoCAD, Civil 3D trong thiết kế tuyến
Phần mềm mô phỏng chuyển động và tải trọng
BIM trong quản lý và phối hợp thiết kế – thi công
Việc thành thạo phần mềm không chỉ giúp tăng năng suất làm việc mà còn là lợi thế lớn khi xin việc tại các doanh nghiệp tư vấn và nhà thầu lớn.
An toàn là yếu tố sống còn trong ngành đường sắt. Sinh viên cần hiểu và áp dụng:
Các tiêu chuẩn thiết kế và thi công đường sắt
Quy trình kiểm soát chất lượng
Đánh giá rủi ro và biện pháp phòng ngừa sự cố
Đây là kỹ năng bắt buộc đối với mọi kỹ sư Đại học xây dựng đường sắt tốc độ cao, giúp đảm bảo công trình vận hành ổn định và lâu dài.
Thiết kế và thi công đường sắt luôn là công việc mang tính tập thể. Sinh viên cần rèn luyện:
Kỹ năng làm việc nhóm đa chuyên ngành
Giao tiếp kỹ thuật với tư vấn, chủ đầu tư, nhà thầu
Trình bày phương án thiết kế và biện pháp thi công
Những kỹ năng này giúp sinh viên phát triển toàn diện và dễ dàng thăng tiến trong sự nghiệp.
Với thế mạnh đào tạo lĩnh vực giao thông, Trường Đại học Giao thông Vận tải TP.HCM đóng vai trò quan trọng trong việc trang bị cho sinh viên ngành đường sắt:
Kiến thức chuyên sâu về thiết kế và thi công
Kỹ năng thực hành gắn với thực tế dự án
Tư duy hệ thống và khả năng thích ứng công nghệ mới
Đây là nền tảng giúp sinh viên tự tin bước vào thị trường lao động ngành đường sắt tốc độ cao.
Trong bối cảnh ngành đường sắt đang phát triển mạnh mẽ, kỹ năng thiết kế thi công đường sắt chính là chìa khóa giúp sinh viên ngành đường sắt trở thành kỹ sư đường sắt tốc độ cao đáp ứng yêu cầu các dự án hạ tầng hiện đại. Việc chủ động rèn luyện kỹ năng ngay từ khi còn ngồi trên ghế giảng đường sẽ giúp sinh viên nắm bắt cơ hội nghề nghiệp, phát triển bền vững và lâu dài trong tương lai.
Hiện nay Nhà trường đang tuyển sinh Đại học Kinh tế xây dựng nhiều đợt trong năm. Thí sinh muốn đăng ký có thể liên hệ:
( Đ/c cũ: 234 - 236 Đường Số 1, Bình Trị Đông B, Bình Tân, TP. HCM)
( đ/c cũ: Số 37/5 Ngô Tất Tố, Phường 19, Quận Bình Thạnh, TPHCM)